بلاگ
پنج عنصر کلیدی دانیل گلمن برای آموزش هوش هیجانی
هوش هیجانی (EQ) آموزشپذیری دشواری دارد. آنی مککی در مجله هاروارد بیزنس ریویو مینویسد: “توسعه EQ سخت است زیرا به رشد روانی و مسیرهای عصبی که در طول زندگی شکل میگیرند، مرتبط است. تغییر عادات دیرینه تعاملات انسانی نیاز به تلاش زیادی دارد.”
خبر خوب این است که شرکتها برای آموزش EQ سالهاست که فعالیت میکنند. تحقیقات نشان میدهد که نه تنها آموزش EQ مؤثر است، بلکه روشهای مؤثر آن نیز مشخص شده است. دانیل گلمن، کارشناس EQ، در کتاب جدیدش “بهینه” توضیح میدهد: “تحقیقات زیادی انجام شده است… اگر یک برنامه آموزشی بهخوبی طراحی و بهطور مؤثر اجرا شود، بزرگسالان میتوانند EQ خود را افزایش دهند و این افزایش را در طول زمان حفظ کنند.”
گلمن در فصل “آموزش EQ که مؤثر است” کتابش، مجموعهای از مطالعات مهمی را به اشتراک میگذارد:
- پزشکان در حال تحصیل پس از آموزش EQ شاهد افزایش رضایت بیماران بودند.
- نمایندگان شرکتهای دارویی که آموزش EQ دریافت کردند، در درآمد فروش بهتر از کسانی بودند که این آموزش را ندیده بودند.
- مدیران میانی پس از آموزش EQ، رضایت شغلی بیشتری، استرس کمتری و بهبود سلامت عمومی را تجربه کردند.
اما صرفاً ارائه آموزش EQ کافی نیست. باید به گونهای به آموزش بپردازید که به یادگیرندگان کمک کند رفتار خود را تغییر دهند. برای این کار، گلمن پنج عنصر کلیدی را توصیه میکند.
پنج عنصر آموزش موفق EQ
پس از سالها مطالعه بر روی موفقترین برنامههای آموزش EQ، گلمن پنج عنصر حیاتی را شناسایی کرده است:
شرکتکنندگان با انگیزه بالا:
بهترین برنامههای آموزش EQ بهطور فعال، مشارکت را افزایش میدهند و انگیزه را حفظ میکنند. یکی از مثالها، برنامهای است که از ارسال ایمیلهای هفتگی برای افزایش و ادامه مشارکت استفاده میشود. هر هفته، شرکتکنندگان دو ایمیل دریافت میکنند که آنها را به تمرین بخش خاصی از دوره تشویق میکند.
ده ساعت یا بیشتر آموزش، با فاصله زمانی و جلسات تقویتی:
گلمن مینویسد: “هر چه ساعات آموزش بیشتر باشد، بهتر است.” با پخش ساعات آموزش در طول زمان، میتوانید به یادگیری کمک کنید.
تمرین و تقویت مداوم:
گلمن تأکید میکند که EQ یک مهارت رفتاری است. مانند بسکتبال یا گلف، تمرین کلید تسلط است. هر چه بیشتر تمرین کنید، EQ بالاتر، در رویکرد روزمره شما جای میگیرد.
حمایت اجتماعی:
برای مدیران و رهبران سطح بالا، گلمن توصیه میکند که از مربیگری یکبهیک (کوچینگ) استفاده کنند. همچنین، او برگزاری جلسات گروهی منظم را پیشنهاد میکند تا فرصتهایی برای صحبت درباره یادگیری در محل کار فراهم شود.
مدلسازی فعال و حمایت از رهبران کلیدی سازمان:
هر چه مدیران ارشد بیشتر در آموزش EQ شرکت کنند و از آن حمایت کنند، ارزش آن برای کارکنان بیشتر خواهد شد. گلمن مثالی میآورد که در آن یک مربی EQ یک جلسه را در دو شرکت مختلف برگزار میکند. در شرکتی که مدیرعامل جلسه را آغاز کرده و سپس ترک کرده، تأثیر کمتری داشت. اما در شرکتی که مدیرعامل تا پایان جلسه فعالانه شرکت کرد، آموزش مؤثرتر بود.
گلمن مینویسد: “تمام برنامههای آموزشی نیاز به یکسان بودن ندارند و لازم نیست که همه پنج عنصر را شامل شوند، اما هر چه بیشتر عناصر را در بر بگیرند، احتمال موفقیت آنها بیشتر است.”
مثالهایی از آموزش موفق EQ
هیچ تنها راه “درستی” برای آموزش EQ وجود ندارد. برای الهامگیری، در اینجا چند مثال از گلمن آورده شده است. هر کدام منحصر به فرد و موفق هستند:
- رویکرد “خود ایدهآل”:
محقق ریچارد بویاتزیس در برنامه MBA دانشگاه کیس وسترن، از شرکتکنندگان میخواهد که در پنج سال آینده خود ایدهآلشان را توصیف کنند. سپس، شرکتکنندگان یک ارزیابی 360 درجه EQ انجام میدهند تا نقاط قوت و زمینههای بهبود خود را شناسایی کنند. - دورهمی هایی برای رهبران:
گروهی از رهبران در شیکاگو هر ماه ملاقات میکردند. هر ماه، یک نفر بزرگترین چالش خود را به اشتراک میگذاشت و دیگران تجربیات مشابه خود را بیان میکردند و مشاوره میدادند. پس از دو سال، رهبران شاهد بهبود قابل توجهی در EQ خود بودند. - جلسات بر اساس شایستگیهای EQ:
در مثالی دیگر، گلمن آموزش را به چندین جلسه تقسیم کرد، هر کدام برای یک شایستگی EQ. شرکتکنندگان درباره آن شایستگی یاد میگرفتند و سپس تمرینهای روزانه دریافت میکردند. در یک تحقیق،مشخص شد که این روش مؤثر است و به بهبود EQ در گروههای مختلف کمک کرده است.
نتیجهگیری: برای بهبود EQ، باید عادات جدید بسازید
عناصر کلیدی “آموزش موفق EQ” همگی یک چیز مشترک دارند: آنها به شرکتکنندگان کمک میکنند تمرین کنند. تمرین است که یادگیری را پایدار میکند. برای رهایی از عادات با هوش هیجانی کم و جایگزینی آن با عادات با هوش هیجانی بالا، باید تمرین کنید. بنابراین، هنگام ایجاد یا برونسپاری آموزش EQ خود، از خود بپرسید: “این آموزش چگونه به یادگیرندگان سازمان و تیم من کمک میکند تا تمرین کنند؟”